Direksiyonda başka bir tecrübeli pilotun daha hafta sonu boyunca yer alması takıma katkı sağlayacak. Alman pilotun tepkileri arabayı geliştirmek için katkılar sunacak. sözleriyle 2014 Belçika Grand Prix’i haftasonundan önceki çarşamba günü Kamui Kobayashi yerine geçeceği duyurulan Andre Lotterer hakkında çok şey yazılıp çizilebilir: 2000 – 2002 arasında Jaguar test pilotluğu yapıyordu, ardından Japonya’da Formula Nippon ve GT serilerini kovalamaya başladı, 2009’da şimdiki adı Kodewa olan Colin Kolles’un kurucularından olduğu takımın Audi R10 TDI’sıyla elde ettiği sonuç ertesi senelerde kendisini Audi’nin fabrika takımında dayanıklılık serisi kovalamasının önünü açtı.
Daha da ayrıntı verirsek 1 Nippon şampiyonluğu-3 Nippon 2.liği-3 Nippon 3.lüğü-2 Japonya GT şampiyonluğu-1’er Japonya GT 2. ve 3.lüğü’nün yanında 3 tane 24 saat LeMans şampiyonluğunu eklemiş Duisburg, Almanya doğumlu pilot; Kolles’un kendisine Formula 1’de yarışma teklifi sunmasının ardından geçtiğimiz pazartesi Leafield’deki Caterham merkezi simülatöründe çalışırken buldu. Superlicense sorununun hallolduğunu duyduğu zaman ise perşembe günü mühendisleriyle beraber pist yürüyüşü yapmasında bir engel yoktu: ancak yeşil Caterham tulumunun altına kırmızı Audi ayakkabısını giymesi işlerin apar topar ayarlandığını gösteriyordu adeta.
Her ne kadar ilk Formula 1 yarışı Terlemeye bile fırsat bulamadım. Sağlam bir yarış çıkarmayı umuyordum ve güzel bir şekilde yarışa başladım. Ancak 17. virajı biraz geniş aldıktan sonra aniden gücü kaybettim. sözleriyle oldukça kısa sürdüğü anlaşılabilecek Lotterer, yeni arabasında takımın ikinci pilotu Marcus Ericsson ile çok yakın performansta gidiyordu.
Şimdi FIA’nın sıralama ve yarış dahil her seans için yayımladığı en iyi tur zamanı, en iyi ortalama hız (Spa’nın uzunluğu olan 7004 m’yi, pilotun attığı en iyi tura bölmekle hesaplanıyor. Antrenmanlarda direkman verilir, sıralama ve yarış için ayrietten hesapladım) her sektör içindeki maksimum hız ve speed trap hızlarını; referans noktası koymayı ihmal etmeden derlediğim Excel tablosuna göz atalım. Referans noktalar sarı tabana sahipken, Lotterer açık yeşil ve Marcus koyu yeşil (resim olarak kaydettim, tıklayınca büyüyor).
Tablomuza göre Lotterer Caterham ile ilk sürüşü 1. Serbest Antrenman’da bütün sezon aynı arabayı kullanan Marcus Ericsson’u 0.091 saniye geçmeyi başarmış. Speedtrap’te takım arkadaşından yavaş olması Eau Rouge’a çekingen girdiğini gösterse de, avantaj kazandığı yerler ise ilk ve son sektörler olmuş.
Ertesi seans 2. Serbest Antrenman’da ise Marcus 0.043 saniye ile farkla öne geçerek rövanşı kazanmış. Yine Lotterer speedtrap’te takım arkadaşından yavaş. 2 pilotun tüm sektörlerde zamanını iyileştirdiğini görüyoruz. Lotterer ilk sektördeki üstünlüğü Marcus’a bırakırken Blanchimont’un da bulunduğu 3. sektörde Spa tecrübesini konuşturmaya devam etmekte.
Sabah erken saatlerde yağan yağmur nedeniyle ıslak başlayıp, kuruyan bir pistte düzenlenen 3. Serbest Antrenman’da ise Marcus Lotterer ile aradaki farkı 0.738 saniyeye kadar açmış, daha az tur atmasına rağmen. Tablodan gördüğümüze göre speedtrap’te Marcus’ta hızlı olan Lotterer genel olarak uygun ayarı bulamamış gibi gözüküyor, sektör avantajlarını kaybederek. Yağmur kokusu almış olabilir belki de.
Önem sıralamasına göre yarıştan sonra gelen sıralama turlarında ise Lotterer takım arkadaşına 1 saniyeden biraz az fark takarak, damgayı vurmuş. Sektör karşılaştırması ilk seanstaki güç dengesine dönmüş. Değinmesi gereken bir diğer husus ise Lotterer’in Eau Rouge’un ardından gelen speed trap’te ve her sektör sonunda takım arkadaşından hız olarak yavaş kalmasına rağmen; 0.969 saniyelik farkı çakması. 2014 senesi içinde hem GT serisinde Audi R8, hem WEC’te Audi R18 ile çıktığı bu pistte Formula 1 arabası için uygun fren dengesini, uygun fren noktasını, uygun gaz hamlelerini ilk ıslak zeminli Formula 1 tecrübesinde kapmayı başarmış.
Her ne kadar Alman pilotun ilk Formula 1 yarışı 2:09.095 dakika sürse de yarış istatistiklerini de paylaşmak gerekiyor ki yarış dışı kalan ile yarışı tamamlayan arasındaki sektör maksimum hız farklarını detaylı görebilelim. Belki sıra mücadelesinden, belki de bir ERS yamukluğunun tetiklediği güç kaybı 2 pilot arası devasa hız farkını açıklayabilir, öncekilerden büyük bir hız farkı söz konusu.
Lotterer Dünya Binek Otomobiller Şampiyonası (WEC)’te 2 numaralı Audi R18 e-tron quattro kullanan Benoit TRÉLUYER ve Marcel FÄSSLER ekibiyle katıldığı 2014 6 Saat LeMans Spa’da 2 antrenman turu-sıralama-yarış toplamında bizzat 71 tur atmıştı. Aynı ekip Audi R18 LMS Ultra içinde katıldığı GT şampiyonası ayağı 2014 24 Saat Spa’da ise sadece yarış esnasında 516 tur istatistiğine sahipti. 2014 Formula 1 mücadelesinde ise yarış dahil 69 turu tamamladı.
3 farklı arabayla, farklı zemin şartlarında, aynı pistte turlamış 32 yaşındaki çaylak pilot serilerin performanslarının karşılaştırılması konusunda ilk danışılacak kişilerden biri ve gazeteciler henüz cuma antrenmanları sonrasında kendisinden cevaplarını almışlardı. Auto Motor und Sport’un yayımladığı haberde Formula 1 arabalarının performansı muhteşem, krallara layık. Ancak tutunma seviyesi çok düşük. Gaz pedalına karşı çok sabırlı ve yavaş olmalısınız. Ancak LeMans’ta hemen hemen 600 HP’ye sahip olmamıza rağmen kocaman difüzörler ve virajlarda umduğumuzdan daha çok zorlayabileceğimiz lastiklere sahibiz. demekteydi. Mühendisler özel fonksiyonları tanıttıktan sonra, araba belli yerlerde ayarı kendi kendine değiştirebildiği için WEC makinaları daha karmaşık. Toplantılarımız uzun olur ama arabayla işimiz az. WEC’te yakıt tüketimini oldukça yakın takip etmemiz gerekirken, Formula 1 DRS ve doğru ayarların rol oynadığı bir seri. cümleleriyle serilerin bakış açılarını da karşılaştırıyordu. Efsanevi viraj Eau Rouge için ise Neredeyse tam gaz gidebildim ama yumuşak lastiklerle attığım ilk turumda, nasıl tepki alabileceğimi bilmeden değil. şeklinde konuşmuştu.
Aynı pilotun, aynı pistte benzer hava durumunda (WEC Spa’da da bir bölümü yağmurlu olan haftasonu yaşanmıştı) hem grid’in dibindeki arabayla hem de WEC’in en baba arabalarından biriyle performanslı turlar atmasının fırsatından istifade ederek Boynuz Kulağı Geçer mi?: Formula 1′in Alt Serilerle Performans Karşılaştırması isimli yazımın son paragrafına atıfta bulunalım. Aşağıdaki tabloda WEC’in en hızlı turlarının atıldığı 2. Serbest Antrenman’da Lotterer ve haftasonunun en hızlı ismi Marc Lieb’in turlarını; Formula 1 haftasonunda Caterham pilotlarının en hızlı turlarını attığı 2. Serbest Antrenmanla karşılaştırmasını bulabilirsiniz.
Tablomuza göre Spa’nın en hızlı Formula 1 arabasıyla, en hızlı Lemans arasında 10 saniye tur zamanı ve 20 km/s ortalama hız farkı olduğunu görüyoruz. En yavaş Caterham arabası ise Porsche’den tur başına 6 saniye, ortalama olarak 10 km/s hızlı. WEC’te 2. sektörde günün en hızlı zamanını elde eden Lotterer, Formula 1’de ise takım arkadaşından bile yavaş. Önceki paragraflarda belirtilen tutunma, yere basma ve difüzör hikayelerini akla getirdiğimizde durum anlaşılıyor. WEC’teki en iyi sektör zamanlarını topladığımızda ortaya çıkan ideal tur zamanı 01:57.705 bile Formula 1 seviyesinden uzak. Ancak Marc Lieb’in Kemmel düzlüğünde ulaştığı en yüksek hız olan 311.2, 344.6 ile Force India pilotu Nico Hülkenberg’in maksimum hızından çok düşükken; yarışı tamamlayan Jules Bianchi’nin 312.4 değerine çok yakın (Lotterer ve Maldonado sırasıyla 300.7 ve 280.5, Marcus 322.0).
Verilerin içinde yüzdüğümüz bu yazıyı bitirecek cümleler de kurmak gerekiyor. 12 senenin ardından tesadüfi bir şekilde yine yeşil tulumla Formula 1’e katılan Andre Lotterer, her ne kadar yarışı 14 kilometreden biraz az sürse de Formula 1 dünyasında önemli bir etki yapmış gibi gözüküyor. Ezbere bildiği bir pistte, hızlı bir alışma sürecinden sonra çok genç takım arkadaşına performans olarak yetişiyor ve ıslak zeminde sulara gömüyor. İnanıyorum ki yere basmayı çok beceremeyen Caterham’ın zayıf noktalarını tespit edip; gereken ayar ve parça değişikliklerine destek olacaktır (sezon sonuna kadar direksiyonda tutmak isterdim patron olsam). Son olarak uzay aracından hallice LMP1 arabaları, zihniyet olarak zazten Formula 1’den farklı noktalardaydı ve hala gerideler. Lotterer sayesinde 2 seri hakkındaki performans farkını kavramış olduk.
Tunç Aras