Spa’da Bir Çaylak: Schumacher’in İlk Yarışı

1 aylık Formula 1 ara tatilinden sonra gelerek bizi haftasonu sıkıntılarından kurtaran Belçika Grand Prix’i, henüz Formula 1 arabalarının tekerlekleri dönmeden Formula 1 haber sitelerini renklendirdi; daha çok İngiliz deyimiyle debut yapacak 2 pilot ile.

Kamui Kobayashi yerine, takımın yeni sahipleri tarafından deneme amaçlı Caterham koltuğuna oturtulan 3 kere 24 Saat LeMans galibiyetini tatmış 1981 doğumlu (Fernando Alonso ile yaşıt) Alman pilot Andre Lotterer, 2000 – 2002 arasında Jaguar takımında test pilotluğu yaparken oturduğu Formula 1 arabası koltuğuna, 12 sene ardından yarışçı sıfatıyla oturacak. Neredeyse 3 sezondur Caterham ile beraber testlere çıkan ancak temmuz ayının ortalarında (ki Caterham’ın el değiştirmesine denk geliyor) takımdan ayrılıp, Marussia’da yedek pilotluk görevini sürdüren Amerikan Alexander Rossi ise; Max Chilton’un takıma yeni kaynaklar katma amacıyla koltuğundan feragat etmesiyle ilk yarış tecrübesini yaşayacak.

Michael Schumacher'in çaylaklık selamı olsa gerek
Michael Schumacher’in çaylaklık selamı olsa gerek

Şimdi 2014’ün sezon ortası çaylaklarını bırakıp, geçmişteki bir sezon ortası çaylağına dönelim. Bilinmezliklerin ortasından fırlayan bu çaylağın, 7 kere şampiyon olacağını kimse aklının ucundan bile geçiremezdi. Michael Schumacher’in ilk yarışı olan 1991 Belçika Grand Prix’inden tam 23 yıl sonra yine bir Belçika GP’si zamanı, efsanenin ilk yarışını anlatan GP Week editörü Adam Hay-Nicholls tarafından kaleme alınmış, GP Week ve ESPNF1 tarafından 23 Ağustos 2011‘de (20. yıl dönümü amacıyla) yayımlanmış yazı ile başbaşara bırakıyorum.

———————————————————————————————————————————————————————————————–

Daha önce hiç Formula 1 arabası kullanmamışken, 2 turun ardından Eau Rouge’u tam gaz geçmek… İnanamamıştım.

Andrea de Cesaris’in sesi azalmaktaydı. Ancak azalış, her ne kadar bazıları durumu kaldırmanın çok zor olacağını düşünse de utanç yüzünden değildi – 160 Grand Prix tamamlamışsınız ve hiç adını duymadığınız, tek tecrübesi 3 gün önce Silverstone’da atılmış 20 tur olan bir çocuk aniden geliyor; ve ardından yarış mühendisiniz onun sizden daha hızlı olduğunu doğrulayan telemetri verilerini Cuma günü öğle yemeği saati bile gelmemişken gösteriyor –  Andrea acı hissetmek yerine, orada bulunmanın saf hayranlığını ve gururunu yaşıyordu. Schumacher’in ilk takım arkadaşıydı ve hayatı boyunca bu hikayeyi anlatacağını biliyordu.

Michael-Schumacher-im-Jordan-1991-729x486-0d044094ea0e8e35

Yarış mühendisime yeni çocuğun epey cesur olduğunu söyledim. Onun sadece bir çaylak olmadığını anlamıştım – eleman gerçekten sürebiliyordu. Şimdi onun dehşet hızlı olduğunu söylemek kolay ama Spa bir piknik alanı değildir. En zorlu pistlerden biri, çok hızlı, uzun ve aşırı çetin. Kısacası affetmez bu mekanda bir çaylağın zorlanmasını bekliyordum. Piste varmamızın öncesinde daha önce hiç karşılaşmamıştık. Hemen benim kadar hızlı olmaya başladı. Yarış mühendisim Gary Anderson “Bak, Blanchimont’u tamgaz geçiyor ama sen geçmiyorsun. Orayı tamgaz geçmelisin.” demişti. Çok zahmetli bir hafta sonuydu benim için.

Yarım asrını pistteki en iyi pilotları çok yakından seyrederek geçirmiş olan efsanevi İngiliz gazeteci Denis Jenkinson da Eau Rogue’un tepesinde dururken notlar alıyordu o gün. Her pilotun La Source U virajından kendilerine kadar olan zamanını da ölçüyordu kronometre ile ve 22 yaşındaki Schumacher’in Senna, Mansell, Patrese ve Berger ardında en hızlı 5. olduğunu ilan etmişti.

Evet, elbette doğruydu Jenks. diye ekliyor, o cuma gününü Jenkinson’un yanında geçirmiş Financial Times yazarı James Allen. O Jordan dikkat çekiciydi. Jenks o çocuktan gözümüzü ayırmamamız gerektiğini söylemişti. 

Michael Schumacher F1’in en keskin avcılarının bütünüyle gözünden kaçmış bir yeraltı yeteneğiydi. 1990 senesinde Almanya F3’ü kazanmasının ardından kendisini hemşerileri Karl Wendlinger ve Heinz-Harald Frentzen ile beraber Group C arabasında yarıştıracak Mercedes-Benz ile anlaşma imzalamıştı.

3’ümüzden hangisinin hızlı olduğu konusunda oldukça fazla hikaye anlatıldı. diye hatırlatıyor Frentzen. Ben şöyle anlatayım; 800 HP’lik o gümüş oklarla hemen hemen aynı seviyedeydik 3’ümüz,  Michael en hızlımız değildi sürekli.

Mercedes'in Group C 3'lüsü: Michael Schumacher, Karl Wendlinger, Heinz-Harald Frentzen
Mercedes’in Group C 3’lüsü: Michael Schumacher, Karl Wendlinger, Heinz-Harald Frentzen

Michael ile Group C’de karşılaştığını söyleyen Gerhard Berger İleride kanıtlayacak bir potansiyele sahip olduğunun aklımda kaldığını söyleyemem. Çünkü Formula 1’e adım attığınızda, Group C ve benzeri yerlerle çok ilgilenmezsiniz artık. Hepimiz için biraz sürpriz olmuştu Spa’ya gelip, güçlü olması. Bir anda belirivermişti.

Jordan koltuğu Londra’nın Hyde Park’ında, yarıştan 8 ay önce yaşanmış bir olaydan sonra piyasaya açılacaktı. Bertrand Gachot sevgilisinin Alfa Romeo’sunu kullanırken bir taksiye çarpmış, çıkan kavganın ardından Gachot taksicinin suratına göz yaşartıcı gaz sıkmış ve ikili mahkemelik olmuştu. Göz yaşartıcı gaza sahip olmak İngiltere’de yasak olduğu için Gachot 6 ay hapis cezası almış, bununla beraber saldırı suçu nedeniyle 18 ay daha yemişti. Kelepçe takılıp götürülecekti F1 pilotu.

Mahkeme sonucu Jordan çalışanlarının Belçika’ya yola çıkacağı günden 1 hafta önce duyurulmuş ve takım pilotsuz kalmıştı. Eddie Jordan 150 bin pound’luk Mercedes parası karşılığı Michael Schumacher ile anlaşmadan önce birkaç tecrübeli pilotu düşünmüştü.

Schumacher 1990 Macau grid'inde, kız ve arka fonda sakallı Weber
Schumacher 1990 Macau grid’inde, kız ve arka fonda sakallı Weber

Bence Eddie onu Macau’da F3’ü kazanırken görmüş olmalı. diyor eski Jordan ticari direktörü Ian Philips. Yarışlara gelip, etrafa bakınıp; Michael’i anlatan birkaç kişi vardı. Gachot hapse atılınca Eddie beni klasik rota için yolladı; Derek Warwick, Keke Rosberg ve Stefan Johannson.  Yarıştan önceki pazar günü akşam 6’da ise beni arayıp “Michael Schumacher ile anlaştım.” dedi. İspanya’da o sıralar tatildeydi Eddie ve telefon üzerinden prensipte anlaşmışlar o zaman Mercedes-Benz’in yarış sorumluluğunu üstlenirken, Mark McCormack’ın menajerlik şirketi IMG’de çalışan Jochen Neerpasch ile. Michael Schumacher o haftasonu Nürburgring’de Sauber-Mercedes’le berabermiş.

24 Saat sonra hepimiz Silverstone’daydık. diyerek devam ediyor Philips. Willi (Schumacher’in menejeri) ve Schumacher de gelince koltuk ayarladık, Ertesi gün de teste başladık. 4 tur ardından Trevor Foster telsizden “Ona yavaşlayıp içeri gelmesini söyleyeceğim. Eddie’yi ara ve bir yıldızımızın olduğunu söyle.” demişti. Eddie’yi aradım ve bana “Michael’e takımda olduğunu söyle.” cevabını verdi.

Taze patron Eddie Jordan ile Schumacher
Taze patron Eddie Jordan ile Schumacher

Michael Schumacher’in Belçika’daki yarış mühendisi Foster da Tamamen gerçek. sözüyle onaylıyor. Tırlarımız Belçika’ya yola çıktıktan sonra ufak bir deneme yaptık, Michael’in kontrollere alışması için. Aniden, 3 tur içinde, bütün sezon boyunca arabayı kullanmış gibi gözüktü. Evindeymiş gibiydi sanki.

Schumacher Formula 1’i ilk olarak 1,969 millik Silverstone Güney pistinde tatmıştı ve o perşembe gününü Jordan, Brabham takımıyla paylaşıyordu.

20 tura yakın kullandı  ama o pistte daha önce attığımız en hızlı tur kadar iyiydi en hızlı turu. Cümlesiyle anımsatıyor Gary Anderson o günü. Kendini adaması ve aracı sürüşü çok büyüleyiciydi. Çok zorladı ve mutlak limiti bulmayı başardı.

İngilizcesi çok parlak olmasa da kabul edilebilir seviyedeydi. diyor Foster. İngiliz takımında çalışabilecek güveni kazanması gerekiyordu. Ama hafta sonu boyunca dili konuşmak için gereken güveni kazandı. Durumdan hiçbir zaman yılmadı ve telaşlanmadı. Zindeliği de olması gereken seviyedeydi. Bana “Yarış pilotunun ne kadar zinde olması gerektiğini bilemesem de aracın performansı düştüğünde benim yorulmamdan değil de araçtan, lastikten, motordan veya pistten kaynaklanan bir sorun olduğunu bilecek kadar zindeyim.” demişti. Hiçbir şeyi şansa bırakmadan, bilinen gerçeklerle uğraşmak istemişti.

Spa Francorchapms Schumacher’in evi Kerpen’e uzak değildi ve gençliğine rağmen arkasındaki saygı uyandırıcı yarış tecrübesiyle Alman pilotun, bu hain Ardennes asfaltını avcunun içi gibi bilmesi gerekir. Eddie Jordan ile yapılan bir konuşmada Willi Webber ima etse de bu durumu, gerçeği yansıtmıyordu. Schumacher Spa pistinde hiç turlamamıştı.

En başından beri kendine çok güveniyordu. demekte Gary Anderson. Ona “Sports Car serisinde yarıştın. Spa’yı çok iyi biliyorsundur o zaman.” dememle bana pisti bile daha önce görmediğini söyledi şok eden bir şekilde.

Perşembe akşamı takımdakiler yemeklerini yerken, Mercedes’inin bagajından katlanır bisikletini çıkardı ve pedal tahrikli 4 tur attı. Ertesi sabah ulaşım aracı 5 şasi numaralı Jordan-191’di. Schumacher’in cuma günü ilk sıralama turu Eric van de Poele’nin yüksek hızlı spininin ardından çıkan kırmızı bayraklarla bozulacaktı.

Schumacher'in katlanan bisikleti olabilir, belki de değildir kim bilir?
Schumacher’e Spa’yı öğreten katlanan bisikleti olabilir, belki de değildir kim bilir?

Van Poele’nin kazasından sonra hemen pite girdim, sıralama için tek tur atmıştım. dedi Schumacher zevkle. Tüm padok’un inançsızlığına rağmen 1:53.290’lık turuyla günün 8. hızlı zamanını elde etmişti. Cumartesi günü 1:51.212 ile bir kişiyi daha geçmişti. Eğer son turunda Jean Alesi tarafından Bus Stop’ta engellenmeseydi belki daha hızlı bir tur atabilirdi de.

Schumacher'e Formula 1'de gösterilen ilk zaman tabelalarından.
Schumacher’e Formula 1’de gösterilen ilk zaman tabelalarından.

Evet, emin olun çok mutluyum. demişti Schumacher son sırasını duyunca. Bu araçla böyle bir sıralama turu atabileceğinizi söylemem gerekiyor. Araç iyi hissediliyor ve bu kullanmayı eğlenceli kılıyor. Şu an gerçekten çok mutluyum.

Cuma günü yapamadığını cumartesi yapabileceğini biliyordu. diye açıklıyor Gary Anderson. Kendisini geliştirmek için birkaç günü olduğunu biliyordu ve ilk günde her şeyi mükemmel yapmak isterken, aptalca hata yapmaya değmezdi. Disiplinliydi.

Foster Schumacher’in yakın zamanda sınırları bulduğunu ve o sınırlara bağlı kaldığını hatırlatıyor. O yıllarda arabaya binmiş bir çok gelecek vaat eden genç pilot olmuştu. Ama sık olarak limitlerini aşıp, pist dışına fırlarlardı ve sonucunda da ekonomik problemler. Kaynak eksikliği çeken bir takım olduğumuz için ufak bir vuruş bizim için tüm haftasonunu mahvedebilirdi.  Michael seanslarda ilk 8 pilotun dışına hiç çıkmadı. Bir ara çekip sordum ona “Sınırları aşmadığına emin misin?”. Sesi gayet sakindi “Sorun yok, endişelenme. Sınırları aştım ama aşmadım.”. Çok rahattı ve havasına girmişti.

Michael seanslardan birinde, motoru sökmemize ve öğleden sonrayı harcamamız anlamına gelen bir su sızdırma sorunu yaşadı Cosworth’unda. Aynı anda Andrea da aracında bir şeylerin yanlış gittiğini hissetmiş ve kıdemli pilot olduğu için yedek arabayı almıştı. Daha fazla tur atabilmek için Gary’e, Michael’in Andrea’nın aracını kullanmasının mümkün olup olmadığını sordum. Hemen Michael’ı içeri attık, pedal değil hiç bir şeyi ayarlamaya fırsatımız olmadan.  Evet, gerçek dışı olacak ama Michael Andrea’yı yenmeye devam etmişti.

Trevor Foster ve Michael Schumacher bilgi alışverişindeler
Trevor Foster ve Michael Schumacher bilgi alışverişindeler

Foster Michael’in kokpit içindeki kararlılığını gösteren bir sıralama sonrası brifingi hatırlıyor: Andrea Blanchimont’a nasıl girdiğini, arabasının arkasının kaydığını ve virajda yeniden kaplamaya ihtiyaç olacak bir tümsek olduğunu detaylı bir şekilde anlatmaktaydı. Tümsek arabayı dengesizleştirdiği için tamgaz gidemiyordu. Michael’e kendisinde de aynı olup olmadığını sorduğumda, cevap verdi. “Evet, ilk 3 tur için ama sonra hep düz geçmeyi başardım. Eğer ayağını yerleştirirsen aracı dengeliyor ve işte bitti.

3. sektörde her zaman ilk 3’teydi.

Formula 1’e geldiğinde onun yeni bir mesih olduğu konuşulmuyordu. diye ekliyor Foster. İnsanlar onun Hakkinen veya Frentzen kadar hızlı olmadığını söylerdi. Bir yıldız değildi.

Aynı arabayı beraber kullandıktan seneler sonra Mercedes 3'lüsü pistlerde birbirlerine karşı da yarışacaklar. Fotoğraf 1991 LeMans'tan...
Aynı arabayı beraber kullandıktan seneler sonra Mercedes 3’lüsü pistlerde birbirlerine karşı da yarışacaklar. Fotoğraf 1991 LeMans’tan…

Group C’de Michael Schumacher’in performansına yakın Karl Wendlinger Schumacher’in sıralama turlarındaki zamanlarını duyduğunda evinde radyo dinliyordu; O hafta sonu boştum ve haberlerde cumartesi sonuçlarını duydum. İlk düşüncem “Eğer işin içine bu kadar yüksek seviyede dalıyorsa, ben de yapmayı düşünebilirim artık.” olmuştu.

Ancak sıralamayı takip eden akşam saatlerinde, 1.5 saat  boyunca Schumacher’in piste bir daha çıkıp çıkmayacağı soru işaretiydi. Belçikalı pilot Philippe Adams takımın ona borçlu olduğunu söylemiş, Eddie Jordan’ın borcu ödemeden Belçika’dan ayrılmasından endişelenmiş ve mahkeme emri çıkartmıştı. Cumartesi geç saatlerde polis Jordan garajına el koydu ve istenen parayı icraladı.

Hiçbir şeye dokunulmamıza izin verilmiyordu. İcracılar sanırım bizden 140 bin pound istedi. şeklinde anlatıyor Ian Philips yaşananları. O kadar paramız yoktu ve Eddie Bernie’den ödünç alarak miktarı, icradan kurtuldu. Bir kaç ay içerisinde ise Bernie ile hesaplaştılar. Hemen sorun çözülmüş ve halının altına süpürülmüştü. Michael’in bu olaydan haberi olmadığına emin değilim.

Pazar sabah antrenmanları sırasında bilgi alış verişi yapmış Jordan takım arkadaşları artık daha yakınlardı birbirlerine. Michael seansı de Cesaris’in bir sıra önünde, Patrese, Mansell ve Senna’nın gerisinde 4. sırada tamamlamıştı. Schumacher yarış için grid’de 7. sırada yerini alırken, Patrese geri vitese takamadığı için arabasını cezalandırılacaktı.

Spa'nın demir Grid duvarında Schumacher yarış için kontsantre oluyor
Spa’nın demir Grid duvarında Schumacher yarış için kontsantre oluyor

Araba bozulmazsa yarışı kazanamamak için hiçbir sebebi yokmuş gibi çalışıyordu zihni. diyor Foster. Çok kibirli gelebilir bu ama hiçbir şekilde öyle değildi. Kendine güveniyordu, evet, ama arabanın içinde ve dışında kendini idare edişi haklı olduğunu gösteriyordu (Schumacher’in startı aşağıdaki video’nun 3. dakikasına kadar izlenebilir).

Işıklar yandığında, herkes bir çarpışma olmadan La Source’dan geçti ama herkes tepeye doğru yol alırlarken, Schumacher yavaşlıyordu. Yarışı neredeyse başlamadan bitmişti. Daha önce hiç ağır yakıt yüküyle start almamış olması yüzünden debriyajı eritmişti ve sonuç yarışa devam etmeyi engelleyiciydi.

Jordan’ın devasa potansiyeli o gün en iyi şekilde 3.lüğe kadar yükselen, zafer şansını sürdüren de Cesaris ile sergileniyordu. Ama onun da damalı bayrağa 3 tur kala motoru iflas edecekti.

Andrea iyi iş çıkarmıştı o gün. Belki seviyesini yükseltmesinin nedeni Michael’di. Şeklinde konuşuyor Foster. Eminim debriyajı arıza yapmasaydı Michael o günü podyumda bitirebilirdi. 

Hapishanede yarışı izleme şansım yoktu, hayatta kalmakla meşguldüm. diyor, aynı sene ileride tanışınca onun için Gerçek bir centilmen. tanımını yapan Bertrand Gachot. Yarıştan birkaç gün sonra iyi bir arkadaşım olan Andrea de Cesaris’ten mektup aldım. “Yeni çocuk… Merak etme. Onu gelecek yarışta yeneceğim.” yazılmıştı üzerinde.

Schumacher ve beraberindekiler pistten ayrılmıştı takım yöneticileri pit duvarından indiklerinde. Eddie Jordan ve Ian Philips’ın  onu bir sonra göreceği yer Monza’dan önceki perşembe günü Como Gölünde 6 yıldızlı Villa d’Este olacaktı.

Spa’da bir tatil kampında kalmıştık. Geceliği 5 pound’du. Banyoyu onunla paylaşmıştık. demekte Philips. İki hafta içinde Schumacher bilinmeyenden Formula 1’in en arzulanan mülküne roketlenmişti ve bunu kanıtlayan kalacak bir yere sahipti.

Jordan ve Philips Villa d’Este’ye Bernie Ecclestone tarafından çağırılmıştı. 11 gün önce Belçika’dan ayrıldıklarından itibaren dünyaları tersine dönmüştü. Michael’in yeteneği onu en yükseğe çıkarmak için söz veren Benetton’un dikkatini çekmişti. Ecclestone bir Alman şampiyonluk takipçisinin gişede altın değeri taşıyacağını fark etmiş, anlaşmanın olabilmesi için elinden gelen her şeyi yapmıştı.

Wikipedia'da Sep 1991 yazsa da LeMans esnasında çekildiğini tahmin ettiğim fotoğraf... Bernie aslında kancayı çoktan takmış Schumacher'e.
Wikipedia’da Sep 1991 yazsa da LeMans esnasında çekildiğini tahmin ettiğim fotoğraf… Bernie aslında kancayı çoktan takmış Schumacher’e.

İki Jordan çalışanı; Schumacher, Ecclestone, Neerpasch, Weber, Flavio Briatore, Tom Walkinshaw ve bir avukat ordusu tatlı tabaklarını bitirirken camdan onları izlemekteydi. Gerçek şu ki, nedense Schumacher ve Jordan arasında bir kontrat yoktu. sözleriyle açığa vuruyor durumu o zamanlar Benetton’un takım menajeri olan Walkinshaw Böyle bir yeteneğin padok etrafında dolanmasına kim izin verebilir, bilmiyorum. Onların bileceği iş.

Neerpasch Schumacher’in Benetton ile uzun zamanlı anlaşma imzalamasını yönetmişti. Michael Enstone’da o salı günü koltuğunu ayarlatırken, aynı zamanda eski patronuna el yazısıyla Sevgili Eddie, Senin sürüş teklifini değerlendiremeyeceğim. Saygılarımla, Michael. faksını göndermişti.

91BE-C123

Birkaç sene sonra F1’e geldiğim zaman, ne olduğunu tam olarak anlayamamıştım. Hızlı sürebilirdim, doğal olarak, ama işlerin karmaşıklığı hakkında küçük bir fikrim vardı; her şeyin yürümesi için sahip olduğunuz küçük direksiyonu hareket ettirmelisiniz. Bu yüzden sadece sürdüm.  sözleriyle itirafta bulunacaktı Michael Schumacher.

                                                                                                                                                                                                                          Çeviren: Tunç Aras

 

 

 

One comment

Comments are closed.